Son illər Bolqarıstan Avropada innovativ ali təhsil modeli ilə seçilir. Xüsusilə distant və qiyabi təhsil proqramları həm yerli, həm də beynəlxalq tələbələr üçün böyük maraq doğurur. Onlayn və qiyabi təhsil imkanları artıq yalnız pandemiya dövrünə xas həll deyil, müasir həyat tərzinin zəruri hissəsinə çevrilib. Çünki bu model tələbələrə sərbəst seçim və tam çeviklik imkanı verir – artıq gündəlik universitetə getməyə, ciddi saat və məkan məhdudiyyətinə ehtiyac yoxdur. İşləyən və ya ailə sahibi olan insanlar, regionda yaşayan gənclər və başqa ölkələrdən gələn abituriyentlər üçün Bolqarıstan universitetlərinin təqdim etdiyi bu təhsil forması real çıxış yoludur. Bununla yanaşı, Bolqarıstan təhsil sistemi sürətlə rəqəmsallaşır, müasir onlayn platformalar, virtual sinif otaqları, canlı videokonfranslar və interaktiv elektron resurslarla tələbələrin dünya standartlarında təhsil almasına şərait yaradır. Universitetlər öz proqramlarını beynəlxalq əmək bazarının tələblərinə uyğunlaşdırır, tələbələrə həm nəzəri, həm də praktiki biliklər qazandırır. Əlavə olaraq, Bolqarıstan universitetlərinin distant və qiyabi proqramları beynəlxalq akkreditasiyalara və yüksək reytinqlərə malikdir, diplomlar isə Avropa İttifaqında və bir sıra digər ölkələrdə rəsmi olaraq tanınır.
Bolqarıstanda Distant və Qiyabi Təhsilin Üstünlükləri
Bolqarıstanda distant və qiyabi təhsil ənənəvi təhsil modellərinə real alternativdir. Əsas üstünlüklər:
- Tam onlayn və ya minimal universitetə getmə tələbi: Bu, iş həyatını və şəxsi işlərini təhsil ilə paralel aparmaq istəyənlər üçün idealdır.
- Əlverişli təhsil haqları və yaşayış xərcləri: Əyani təhsilə nisbətən daha ucuzdur və əlavə xərcləri yoxdur.
- Diplomun beynəlxalq tanınması: Qəbul olunan diplomlar Bolqarıstan daxilində və Avropa İttifaqı ölkələrində rəsmi tanınır.
- Çoxsaylı proqram və ixtisas seçimi: İqtisadiyyat, menecment, hüquq, informasiya texnologiyaları, filologiya, pedaqogika və digər sahələr.
- Qəbulun asanlığı və minimal sənəd işi: Bir çox universitetdə imtahansız, attestat və əsas sənədlərlə qəbul prosesi.
Distant və Qiyabi Təhsil Təklif Edən Əsas Universitetlər
Aşağıdakı Bolqarıstan universitetləri distant və qiyabi təhsil sahəsində tanınır və müasir proqramlarla öndə gedir:
Sofiya Müqəddəs Kliment Oxridski Universiteti (Sofia University St. Kliment Ohridski)
Bolqarıstanın ən qədim və nüfuzlu universitetlərindən biri olan Sofiya Universiteti, iqtisadiyyat, menecment, riyaziyyat, filologiya və pedaqogika üzrə distant və qiyabi bakalavr və magistr proqramları təqdim edir. Elektron resurslar və müasir onlayn platformalar sayəsində dərslər və imtahanlar tam onlayn və ya hibrid formada aparılır.
Plovdiv Paisiy Hilendarski Universiteti (Plovdiv University Paisii Hilendarski)
Bu universitetdə biologiya, kimya, informatika, müəllimlik, sosiologiya kimi sahələrdə qiyabi və distant proqramlar mövcuddur. Plovdiv Universiteti “Moodle” və digər beynəlxalq platformalarla dərsləri idarə edir və imtahanlar çevik qrafik üzrə keçirilir.
Varna İqtisadiyyat Universiteti (Varna University of Economics)
Əsasən biznes, idarəetmə, beynəlxalq münasibətlər, maliyyə və marketinq üzrə distant və qiyabi təhsil təklif edir. Proqramlar beynəlxalq akkreditasiyaya malikdir və diplom Avropada tanınır.
Yeni Bolqarıstan Universiteti (New Bulgarian University)
Distant təhsil sahəsində qabaqcıl texnologiyalardan istifadə edən universitetdir. Media, kommunikasiya, menecment, dizayn və İT üzrə həm bakalavr, həm də magistr proqramları tam onlayn və ya qiyabi əsasda mövcuddur. Bu universitetdə distant təhsil üçün çox çevik və fərdi qrafik tətbiq olunur.
Sofiya Texniki Universiteti (Technical University of Sofia)
Xüsusilə mühəndislik, informasiya texnologiyaları, texniki menecment və rabitə sahələrində qiyabi proqramlar açıqdır. Tələbələr əsas nəzəriyyəni onlayn öyrənir, imtahan və laborator məşğələlər üçün isə müəyyən müddət universitetə gəlirlər.
Varna Texniki Universiteti (Technical University of Varna)
Bu universitet də texniki və mühəndislik sahələri üzrə qiyabi və distant təhsil verir. Xüsusilə informatika və elektronika üzrə proqramlar aktualdır.
Şumen Episkop Konstantin Preslavski Universiteti (Konstantin Preslavsky University of Shumen)
Pedaqoji və humanitar ixtisaslar üzrə distant və qiyabi proqramlar mövcuddur. Universitet müəllimlər üçün online kurslar, seminarlar və praktiki məşğələlər təklif edir.
Qəbul Qaydaları və Proseduru
Distant və qiyabi proqramlara qəbul üçün əksər universitetlər aşağıdakı sənədləri tələb edir:
- Attestat və ya bakalavr diplomu (notariat təsdiqli və tərcümə olunmuş)
- Qiymət cədvəli/transkript
- Xarici pasportun surəti
- Motivasiya məktubu (bəzən)
- Fotoşəkil
- Tibbi arayış
Bəzi proqramlarda əlavə olaraq dil bilikləri haqqında sənəd və ya onlayn müsahibə tələb oluna bilər. Qəbul prosesinin böyük hissəsi tamamilə onlayn aparılır. Nəticə bir neçə həftə ərzində abituriyentə bildirilir.
Təhsil Haqları və Maddi Şərtlər
Bolqarıstan universitetlərində distant və qiyabi təhsil proqramlarının illik haqqı adətən 1200-2200 avro arasında dəyişir. Xüsusi ixtisaslarda, məsələn, mühəndislik və İT sahəsində bu məbləğ bir qədər yüksək ola bilər. Əlavə xərclər çox vaxt yoxdur: tələbə yataqxanada və ya şəhərdə yaşamaq məcburiyyətində deyil, bütün təhsil və ünsiyyət prosesləri onlayn və ya minimum səfərlə həll olunur.
Tədris Prosesi və Diplomun Tanınması
Dərslər “Moodle”, “Google Classroom”, “Zoom” və digər onlayn platformalar vasitəsilə təşkil edilir. Hər bir tələbəyə fərdi elektron kabinet açılır, dərsliklər, video və testlər burada əlçatan olur. Yekun qiymətləndirmə imtahan və ya layihə təqdimatı əsasında aparılır.
Bolqarıstanın distant və qiyabi təhsil diplomları Azərbaycanın Təhsil Nazirliyi tərəfindən nostrifikasiya olunur və Avropa İttifaqı daxilində rəsmi şəkildə tanınır.
Gələcək İmkanlar və Perspektivlər
Bu təhsil forması aşağıdakılar üçün idealdır:
- İşləyən və karyera quran şəxslər
- Gündəlik universitetə getmək imkanına malik olmayanlar
- Xaricdə yaşamaq istəməyən, lakin Avropa diplomu arzulayanlar
- Maddi cəhətdən daha sərfəli təhsil axtaranlar
- Yeni ixtisasa yiyələnmək istəyən və ya ikinci ali təhsil istəyənlər
Bolqarıstan universitetlərinin distant və qiyabi proqramlarını bitirənlər Azərbaycanda və Avropada magistratura və doktorantura təhsili, həmçinin ixtisasına uyğun iş tapmaq imkanına malikdir.
Bolqarıstan universitetlərində distant və qiyabi təhsil alanlar həm də beynəlxalq tələbə icmasının bir hissəsinə çevrilir, müxtəlif ölkələrdən olan gənclərlə onlayn müzakirələrdə iştirak edir, qrup layihələrində təcrübə toplayır və şəxsi inkişaf üçün yeni üfüqlər açırlar. Universitetlərin müasir tədris platformaları sayəsində təhsil prosesi maksimum rəqəmsallaşıb və tələbələrə fərdi inkişaf üçün böyük azadlıq verir. Onlayn təhsil imkanları, interaktiv seminarlar, virtual laboratoriyalar və beynəlxalq elmi tədbirlər – bütün bunlar distant və qiyabi proqramların bir parçasına çevrilib. Digər tərəfdən, bu formatın ən mühüm üstünlüklərindən biri də, diplomun Bolqarıstanda və Avropa İttifaqı daxilində, eləcə də Azərbaycanda rəsmi tanınmasıdır. Distant və qiyabi təhsili başa vurmuş məzunlar istər Avropada, istərsə də Azərbaycanda magistratura və ya doktorantura təhsili almaq, ixtisasına uyğun prestijli işlərdə çalışmaq, elmi və peşəkar fəaliyyətdə uğur qazanmaq şansına malikdirlər.
Ən Çox Verilən Suallar
Sofiya Universiteti, Plovdiv Universiteti, Yeni Bolqarıstan Universiteti, Varna İqtisadiyyat Universiteti, Varna Texniki Universiteti və Şumen Universiteti kimi ali məktəblər distant və qiyabi proqramlar təklif edir.
Əsasən attestat və ya bakalavr diplomu, qiymət cədvəli, xarici pasport, fotoşəkil və motivasiya məktubu tələb olunur. Bəzi proqramlarda dil biliyi və ya müsahibə də lazım ola bilər.
İqtisadiyyat, menecment, biznesin təşkili, informasiya texnologiyaları, pedaqogika, filologiya və humanitar elmlər distant formatda ən çox seçilən sahələrdir.
Qiyabi tələbələr adətən ildə bir neçə dəfə imtahanlar və praktiki məşğələlər üçün universitetə gəlməlidirlər. Əksər təhsil müddəti məsafədən, özünə rəhbərlik etmə yolu ilə keçir.
Bəli, Bolqarıstanın akkreditə olunmuş universitetlərində əldə olunan distant və qiyabi diplomlar rəsmi olaraq Azərbaycanda nostrifikasiya olunur və Avropa İttifaqında tam şəkildə tanınır.
Əksər distant proqramlar üçün illik təhsil haqqı 1200-2000 avro, qiyabi proqramlar üçün isə 1400-2300 avro aralığındadır. Konret məbləğ ixtisas və universitetdən asılıdır.
Dərslər və testlər əsasən “Moodle”, “Google Classroom”, “Zoom” kimi beynəlxalq platformalarda keçirilir. Bəzi proqramlarda yekun imtahanlar universitetdə əyani formada olur.
Bəzi universitetlər yüksək bal və ya sosial ehtiyac əsasında distant və qiyabi tələbələrə təqaüd və ya ödənişdə endirim təqdim edir.
Bu təhsil forması işləyən şəxslər üçün idealdır. Tələbələr iş saatlarını dərs qrafikinə uyğunlaşdıraraq həm oxuyub, həm də rəsmi işləyə bilirlər.
Bəli, Bolqarıstanda distant və qiyabi ali məktəb diplomu magistratura və doktorantura proqramlarına qəbul üçün tam hüquqludur. Proqramdan asılı olaraq əlavə şərtlər tələb oluna bilər.
