Hazırda bir çox gənc və ailələrin prioritetləri sırasında xaricdə, xüsusilə də Avropa ölkələrində magistratura təhsili almaq ən aktual mövzulardan biridir. Avropa İttifaqının üzvü olan Rumıniya isə həm təhsil keyfiyyəti, həm də münasib magistratura təhsil haqları ilə xüsusi diqqət çəkir. Rumıniya universitetləri qədim ənənələri, müasir proqramları, Avropa diplomu və geniş beynəlxalq tələbə mühiti ilə seçilir. Azərbaycanlı gənclər də artıq uzun illərdir ki, Rumıniyanı magistratura təhsili üçün əsas istiqamətlərdən biri kimi seçir. Lakin bir çoxları üçün “Rumıniyada magistratura təhsili necədir?”, “Magistratura təhsil haqqı nə qədərdir?”, “Qəbul şərtləri nələrdir?” kimi suallar aktual olaraq qalır.
Rumıniyada Magistratura Təhsilinin Üstünlükləri
Rumıniyada magistratura təhsili almağın aşağıdakı əsas üstünlükləri var:
- Beynəlxalq tanınan diplom – Boloniya sisteminə daxil olan Rumıniya universitetlərinin diplomları bütün Avropada və bir çox digər ölkələrdə tanınır.
- Uygun magistratura təhsil haqqı – Qərbi Avropa ölkələri və Amerikaya nisbətən çox münasib qiymətlərlə təhsil almaq imkanı.
- İngilis, rumın və fransız dillərində proqramlar – Beynəlxalq tələbələr üçün çoxsaylı proqram variantları.
- Avropanın mərkəzində təhsil və yaşamaq – Rumıniya coğrafi baxımdan çox əlverişli mövqedə yerləşir.
- Geniş təqaüd və güzəşt imkanları – Dövlət və universitet təqaüdləri, sosial yardımlar və Erasmus+ kimi beynəlxalq proqramlar.
- Tələbə həyatı və multi-mədəni mühit – Minlərlə əcnəbi tələbə ilə ünsiyyət və qlobal imkanlar.
Rumıniyada Magistratura Təhsil Sistemi və Proqramlar
Rumıniya universitetləri Boloniya təhsil sistemini qəbul etdiyi üçün magistratura pilləsi əsasən 1,5 və ya 2 il (3-4 semestr) davam edir. Burada magistratura proqramlarının əksəriyyəti gündüz, axşam və hətta distant (onlayn) formada təklif olunur.
Ən populyar magistratura ixtisasları:
- İqtisadiyyat, menecment, maliyyə
- Hüquq və beynəlxalq münasibətlər
- Kompüter elmləri və İT
- Mühəndislik və texniki ixtisaslar
- Tibb və biotexnologiya
- Sosial və humanitar elmlər
- Psixologiya, pedaqogika
- Rəqəmsal marketinq, kommunikasiya və dizayn
Universitetlərin çoxunda ingilis və ya fransız dilində magistr proqramları var. Həmçinin, tələbələrə Erasmus+ və digər akademik dəyişmə proqramlarında iştirak imkanı yaradılır.
Qəbul Şərtləri və Sənədlər
Rumıniyada magistratura proqramlarına qəbul üçün əsas tələblər və mərhələlər aşağıdakılardır:
- Bakalavr diplomu və diplom əlavəsi (notarial təsdiq və bəzən apostil tələb olunur)
- Şəxsiyyət vəsiqəsi və ya xarici pasport
- Motivasiya məktubu (nə üçün məhz bu ixtisas və universiteti seçdiyiniz barədə qısa esse)
- CV (tərcümeyi-hal)
- Dil biliyi sertifikatı (TOEFL, IELTS və ya universitetin daxili imtahanı – ingilis və fransız proqramlar üçün)
- 2 ədəd foto
- Tövsiyə məktubu (bəzi proqramlar üçün)
- Sertifikat və ya diplomların tərcümələri
- Sağlamlıq arayışı və digər xüsusi sənədlər (bəzən tələb olunur)
Qəbul prosesi adətən aprel-iyul aylarında başlasa da, bəzi universitetlərdə fərqli tarixlər olur. Universitetlər öz daxili onlayn platformalarında sənədlərin elektron yüklənməsini dəstəkləyir.
Magistratura Təhsil Haqqı və Digər Ödənişlər
Rumıniyada magistratura təhsil haqqı seçilən universitetə, ixtisasa, tədris dilinə və vətəndaşlıq statusuna görə dəyişir. Əsas göstəricilər:
- Dövlət universitetlərində magistratura təhsil haqqı:
Adətən illik 2000 – 4000 avro aralığındadır. - Özəl universitetlərdə:
Bəzi özəl ali təhsil müəssisələrində bu rəqəm 4000 – 6000 avroya qədər yüksələ bilər. - Tibb və stomatologiya ixtisasları:
Ən yüksək təhsil haqları bu ixtisaslar üzrə müşahidə olunur (bəzən 6000-8000 avro/il). - İngilis və fransız dilli proqramlar:
Adətən yerli dilə nisbətən bir qədər bahadır.
Əlavə ödənişlər:
- Qeydiyyat haqqı (50-200 avro)
- Yataqxana və ya kirayə haqqı
- Kitab, laboratoriya, sığorta və digər xırda xərclər (illik 100-300 avro)
Qeyd: Ən münasib universitetlər – Babeș-Bolyai Universiteti, Buxarest Universiteti, Yassı Universiteti, Kluj-Napoka Texniki Universiteti və s.
Magistratura Proqramlarının Müxtəlifliyi
Rumıniya universitetlərində təklif olunan magistr proqramları geniş sahələri əhatə edir və daim yenilənir. Müasir dövrdə tələbatlı olan ixtisaslar, həmçinin klassik elmlər üzrə də müxtəlif proqramlar mövcuddur. İxtisas seçimi zamanı proqramın tədris dili, təcrübə və staj imkanları, eləcə də diplomun Avropada və Azərbaycanda tanınması nəzərə alınmalıdır.
Tədris Dilləri və Dil Tələbləri
Əsas tədris dilləri:
- Rumın dili – yerli və ya region üzrə proqramlarda əsasən istifadə olunur.
- İngilis dili – əcnəbi tələbələr və beynəlxalq proqramlar üçün ən populyar seçimdir.
- Fransız və alman dili – bəzi ixtisaslar üzrə əlavə imkanlar.
İngilis proqramları üçün universitetlər IELTS (6.0-6.5), TOEFL (78+) və ya digər bərabər sertifikat tələb edir. Dil biliyi olmayanlar üçün bəzən hazırlıq (foundation) ili də mümkündür.
Yaşayış və Gündəlik Xərclər
Rumıniyada tələbə üçün yaşayış xərcləri Avropanın digər ölkələri ilə müqayisədə xeyli münasibdir:
- Yataqxana və ya kirayə mənzil: 80-250 avro/ay
- Qidalanma: 100-180 avro/ay
- Nəqliyyat: 10-20 avro/ay (tələbə endirimləri)
- Kommunal xərclər: 40-60 avro/ay
- Əyləncə və digər xərclər: 30-50 avro/ay
Aylıq ümumi xərclər orta hesabla 300-500 avro civarındadır. Böyük şəhərlərdə qiymətlər bir qədər yüksək ola bilər.
Təqaüd və Maddi Dəstək İmkanları
Rumıniya dövləti hər il xarici tələbələr üçün təqaüd proqramları elan edir. Universitetlər və beynəlxalq qurumlar da müxtəlif təqaüdlər, güzəştlər və maliyyə yardımları təqdim edir:
- Dövlət təqaüdləri (hökumət və Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən)
- Erasmus+ proqramları (qısamüddətli dəyişmə, ikili diplom)
- Universitet daxili təqaüdlər (akademik göstəricilərə əsasən)
- Bəzi sahələr üzrə korporativ və ya ictimai təqaüdlər
Təqaüd üçün müraciət zamanı sənədlərin və motivasiya məktubunun düzgün tərtib olunması önəmlidir.
Diplomun Tanınması və Nostrifikasiya
Rumıniya Avropa Kredit Transfer Sisteminə (ECTS) qoşulub və diplomları Boloniya prosesinə uyğundur. Bu səbəbdən, Rumıniyada alınan magistr diplomları Azərbaycanın Elm və Ali Təhsil üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən asanlıqla nostrifikasiya olunur. Yəni, diplom rəsmi şəkildə tanınır və dövlət, özəl sektor üçün iş üçün tam hüquqludur.
Rumıniyada Tələbə Həyatı və İş İmkanları
- Tələbələr üçün geniş mədəni və sosial tədbirlər, festivallar, idman klubları, tələbə təşkilatları fəaliyyət göstərir.
- Tələbələr qanuni şəkildə həftədə 20 saata qədər işləyə bilər (yarıştat).
- Kampus daxilində və ya şəhərdə fərqli iş imkanları mövcuddur.
- Bir çox universitetdə tələbə mentorluq və dəstək proqramları var.

Magistratura Təhsili Alarkən Nələrə Diqqət Etmək Lazımdır?
- Proqram seçimini və tədris dilini diqqətlə araşdırın.
- Sənədləri vaxtında və düzgün hazırlayın.
- Təqaüd və maliyyə imkanlarını öncədən planlaşdırın.
- Gələcək karyera hədəflərinizə uyğun universitet və ixtisas seçin.
- Universitetlərin qəbul tarixlərinə diqqət yetirin.
Rumıniyada magistratura təhsili almaq – münasib təhsil haqqı, beynəlxalq tanınan diplom, Avropa mühitində yaşamaq və təhsil almaq, zəngin tələbə həyatı, təqaüd və maliyyə dəstəyi ilə həqiqətən cəlbedici bir fürsətdir. Bu ölkənin təhsil sistemi gənclərə həm bilik, həm də praktik bacarıqlar qazandırır. Əgər siz də peşəkar inkişaf, beynəlxalq karyera, yüksək təhsil səviyyəsi və münasib qiymət axtarırsınızsa, Rumıniya magistratura təhsili üçün ən yaxşı istiqamətlərdən biri hesab edilir.
Magistratura pilləsində yeni biliklər əldə etmək, yeni dostlar və təcrübələr qazanmaq, Avropa bazarında rəqabətədavamlı olmaq üçün Rumıniya universitetləri sizi gözləyir!
Ən Çox Verilən Suallar
1. Rumıniyada magistratura təhsilinin müddəti nə qədərdir?
Rumıniyada magistratura proqramları əsasən 1,5 və ya 2 il (3-4 semestr) davam edir.
2. Magistratura təhsil haqqı nə qədərdir?
Dövlət universitetlərində illik 2000 – 4000 avro, özəl universitetlərdə isə 4000-6000 avro aralığındadır.
3. Qəbul üçün əsas sənədlər hansılardır?
Bakalavr diplomu, diplom əlavəsi, pasport, motivasiya məktubu, CV, dil biliyi sertifikatı, bəzi hallarda tövsiyə məktubu və əlavə sənədlər tələb olunur.
4. Təqaüd almaq mümkündürmü?
Bəli, dövlət və universitet təqaüdləri, Erasmus+ və digər beynəlxalq proqramlar vasitəsilə təqaüd almaq olar.
5. Yaşayış xərcləri təxminən nə qədərdir?
Aylıq ortalama 300-500 avro civarındadır (yataqxana, qida, nəqliyyat və s.).
6. Dil biliyi olmadan magistratura oxumaq mümkündürmü?
Əksər proqramlar üçün dil sertifikatı lazımdır, lakin bəzən hazırlıq ili keçmək mümkündür.
7. Diplom Azərbaycanda tanınırmı?
Bəli, Rumıniya magistr diplomları Boloniya sistemi ilə verildiyi üçün asanlıqla nostrifikasiya olunur.
8. Tələbə işləyə bilərmi?
Əcnəbi tələbələr həftəlik 20 saata qədər işləyə bilər.
9. Magistratura proqramlarının müxtəlifliyi necədir?
İqtisadiyyat, hüquq, tibb, İT, mühəndislik və digər sahələr üzrə yüzlərlə proqram mövcuddur.
10. Magistratura təhsili üçün müraciət prosesində hansı mərhələlər var?
Sənədlərin hazırlanması, universitetə müraciət, müsahibə və ya imtahan, qəbul məktubu və viza prosesi.